Aan een boek in de vorm van drukletters op papier valt
tegenwoordig niet meer zoveel te beleven. De verkoop van die producten loopt
dan ook al een aantal jaren op rij fors terug, terwijl het aantal nieuwe titels
juist een stijgende lijn vertoont. Wat is er aan de hand? Is het de ‘ontlezing’
zoals weleens wordt geopperd of moeten we het ergens anders zoeken? Heeft het
papieren boek nog toekomst?
Volgens mij is de traditionele uitgeefketen de
hoofdschuldige van het probleem van de dalende boekverkopen. Dat er tussen een auteur
en de lezer onnodig veel schakels zitten is niet meer van deze tijd. Toch
worden de meeste boeken die we in de (online) boekwinkel kopen nog steeds op de
traditionele manier door de keten geperst. Dat ziet er ongeveer zo uit:
auteur – manuscript
– uitgever – drukker – boek – distributeur – boekhandel – lezer
Bedenk daarbij dat het weliswaar nog steeds over grote aantallen
exemplaren gaat, maar om hooguit 2 % van alle gepubliceerde titels.
Hoe komen die andere 98 % van de titels dan tot stand? En hoe moeten die hun
weg vinden naar de lezer? Niet op de traditionele manier, dat lijkt me wel
duidelijk. Wat is dan, anno 2013, de aangewezen weg voor een auteur om lezers
te vinden?
Het toverwoord is natuurlijk Facebook. Of beter gezegd sociale
media in het algemeen. Maar we zijn er natuurlijk nog niet door de schakels
in de uitgeefketen te vervangen door Facebook c.s. Het gaat erom dat we de uitgeefketen
vervangen door een ander model dat gebaseerd is op nieuwe mogelijkheden
en inzichten. We moeten, met andere woorden, uitgaan van een andere mindset.
Wie het woord boek tegenkomt heeft daar een bepaald beeld bij dat al eeuwen is ingesleten in ons gemeenschappelijke brein. Bij de meesten van
ons, en zeker de ouderen, bestaat dat beeld uit drukletters op papier. En daar
ligt precies het probleem van de dalende boekverkopen. Ouderen vormen een
langzaam uitstervende groep en voor jongeren zijn boeken van papier niet meer
vanzelfsprekend. Evenmin als papieren kranten en tijdschriften.
Wie een traditioneel boek uitgeeft, beperkt zich dus impliciet
tot een steeds kleinere doelgroep. Daarom is het van groot belang om een model
te ontwikkelen dat meer of grotere groepen aanspreekt en weet te bereiken. Dat
model is helemaal niet zo ingewikkeld en dringt zich eigenlijk als vanzelf op:
auteur – netwerk
– lezer
De auteur van 2013 heeft dus, naast het concipiëren van het
manuscript, als belangrijkste taak het opzetten en onderhouden van een netwerk.
En daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen, liefst al tijdens het
schrijfproces. Laat je lezers maar weten dat je boek eraan komt. En laat ze aan
zoveel mogelijk van hun vrienden, of wat daarvoor doorgaat, vertellen hoe
geweldig jouw boek wordt.
Als de auteur zich goed van die taak heeft gekweten en het
netwerk is opgebouwd – uiteraard met een grote groep enthousiaste ‘volgers’ – zijn
er nog een paar zaken waar aandacht aan moet worden besteed. Om te beginnen
moet er iets te kiezen zijn voor de leden van het netwerk. Alleen een papieren
boek aanbieden is een beetje mager en zal niet tot optimale verkoopresultaten
leiden. Daarom moeten er tenminste twee alternatieven worden aangeboden en bij
voorkeur zelfs drie.
Hoe zou het ideale aanbod eruit kunnen zien? Stel dat wordt
uitgegaan van een paperback van pakweg 15 euro. Dan zou daarnaast een e-book
kunnen worden aangeboden van 5 euro. Dat biedt extra verkoopkansen, omdat een
artikel van 5 euro makkelijker verkoopt dan een van 15 euro. Maar zelfs 5 euro
is soms een te hoge drempel voor iemand die het product niet kent. Er kan dus beter
nog een variant worden aangeboden waarmee een lezer vertrouwd kan raken met het
boek, zonder dat het meteen geld kost. Die variant komt eraan, is gratis en
heet metaboek. Binnenkort in dit theater.
Een boek is geen boek, twee boek is een half boek en drie
boek is een metaboek. Dat is het motto van Publiceren 3.0, het nieuwste initiatief van Biblioscope, speciaal bedoeld voor auteurs met ambitie. Meer weten? Ga naar
zelf.publiceren.info of reageer op dit bericht.
